Als vroeger daar en hier is: reminiscentie bij ouderen met dementie en migratieachtergrond

In Vlaanderen groeit het aantal ouderen met dementie én een migratieachtergrond, maar zorgmethodes houden nog te weinig rekening met de diversiteit van de bevolking. Cultureel erfgoed kan hierbij helpen, door herkenning en verbondenheid te creëren. Toch blijft het erfgoed van mensen met een migratieverleden vaak onderbelicht.

Vanuit die nood ontwikkelden Karel de Grote Hogeschool en het Red Star Line Museum, samen met betrokkenen, een migratie- en cultuursensitieve reminiscentiemethode. Het resultaat is een inspiratiekoffer met objecten, foto’s en geuren, specifiek ontworpen om herinneringen te activeren bij ouderen met Marokkaanse wortels en dementie.

• Lees hier het volledige onderzoeksrapport.
• Beluister de verhalen van Hamida, Ali, Saliha en Laylla

Het onderzoek

Aan de hand van participatief actieonderzoek werd reminiscentie als betekenisvolle activiteit geïntroduceerd bij ouderen met migratieachtergrond en dementie (begin & middenstadium) in zowel een professionele (woonzorgcentrum, dagcentrum) als in een thuiscontext. In twee leercycli zetten professionele hulpverleners en mantelzorgers als co-onderzoekers reminiscentie in tijdens hun zorg voor ouderen met dementie met een migratieachtergrond. Deze zeven casussen werden longitudinaal gedurende een jaar gevolgd.

Output

De leerpunten uit dit onderzoek leidden tot een intersectioneel migratie- en cultuursensitief reminiscentieaanpak in de dementiezorg van Vlaamse ouderen met migratieachtergrond.  De leerpunten werden vertaald in drie producten: 

1. een praktijkgerichte wetenschappelijk onderbouwde onderzoeksrapport;
2. een podcast;
3. een speciaal samengestelde inspiratiekoffer met objecten, foto’s en geuren om herinneringen op te roepen voor ouderen met Marokkaanse wortels en dementie.

Dit onderzoek draagt bij een meer responsieve en inclusieve dementiezorg. Het hoopt met de gegenereerde inzichten en producten een beweging te inspireren waarin reminiscentie vanzelfsprekende deel uitmaakt van de zorg voor alle ouderen.