Is je leerling mee met de leerstof? Welke vaardigheden heeft hij al onder de knie? Hoe evalueert hij zichzelf? Om de leerresultaten van je leerlingen te optimaliseren is het belangrijk dat jij als leerkracht weet waar leerlingen staan in hun leerproces.

Formatieve evaluatie (FA) geeft leerkrachten én leerlingen de kans om zicht te krijgen op welke kennis en vaardigheden leerlingen hebben verworven. Binnen ons onderzoekscentrum Toekomstgedreven Onderwijs ontwikkelden we een toolbox die leraren helpt om FA te gebruiken in hun lessen. Inmiddels gebruiken al tientallen scholen deze gratis toolbox.

In de toolbox vinden leraren een heel uitgebreide set van fiches die zij kunnen gebruiken om inzicht te krijgen in het leren van de leerling, maar ook om het leren bij te sturen door in te zetten op feedback. Ook het verhogen van de motivatie van leerlingen, geloven in de groeikracht van leerlingen en  differentiatie koppelen aan formatieve evaluatie komen aan bod.

• Bij handsignalen vraag je aan je leerlingen om het niveau van begrip aan te duiden met behulp van hun vingers. De leerlingen duiden met hun duim hun kennis van bepaalde concepten aan. Duim omhoog = ik weet er veel van; duim omlaag = ik weet er weinig van; duim tussenin = ik weet er een beetje van.
• Flapover vragen laten de leerlingen toe om vragen te stellen aan medeleerlingen. Zo horen de leerlingen zaken waar ze op vastlopen op een andere manier uitgelegd. De leerlingen schrijven hun vraag over het huiswerk of een toets op een flapover. Andere leerlingen beantwoorden deze vragen en geven extra uitleg. Dit kan klassikaal of in kleine groepjes.
• Een manier om zelfredzaamheid bij de leerlingen te stimuleren is het invoeren van het principe: brain, book, buddy, boss. Je kunt de leerlingen aanleren om bij zelfstandig werk eerst zichzelf te bevragen (brain), in tweede instantie te kijken naar de theorie of oefeningen in het boek (book), daarna de leerling naast hen te bevragen (buddy) vooraleer ze hulp vragen aan de leerkracht (boss).

Voor dit project werkten An Leroy en Debbie De Neve samen met de Universiteit Antwerpen (UA) en de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Taalleerkrachten uit vier secundaire scholen en studenten uit de lerarenopleiding (KdG en UA) engageerden zich om de toolbox samen met onze onderzoekers op te bouwen en verder vorm te geven.