Emotionele ondersteuning van vroedvrouwen, daar is nood aan. Dat blijkt uit een onderzoek dat we deden vanuit het onderzoekscentrum Zorg in Connectie. “Mensen zien het begeleiden van geboortes vaak als een mooi en geprivilegieerd beroep, maar in de praktijk worden vroedvrouwen, naast die mooie momenten, ook blootgesteld aan emotioneel belastende gebeurtenissen”, stellen onderzoekers Habadia El Asjadi en Louiza El Amraoui. “Tot voor kort was er in Vlaanderen weinig tot geen laagdrempelige emotionele en sociale ondersteuning voor vroedvrouwen.” Daarom ontwikkelde het expertisecentrum peersupportgroepen (PSG) voor vroedvrouwen en een bijhorende opleiding voor de facilitator, de persoon die een PSG begeleidt.

Peersupportgroepen ter ondersteuning

De job van vroedvrouw is het zorgberoep bij uitstek waarbij een hechte band tussen de vroedvrouw en het koppel een grote rol speelt in het bieden van goede zorg. Vroedvrouwen ervaren dan ook negatieve gevoelens als zij getuige zijn van bijvoorbeeld een doodgeboorte, een reanimatie of een andere calamiteit. El Asjadi: “De hechte band vergroot de impact van de negatieve gebeurtenissen. Aan dit letterlijk ‘mee voelen’ hangt een hoog emotioneel prijskaartje.”

In de vakliteratuur wordt gesproken over midwife grief of vroedvrouwenverdriet. “We voelen vanuit het werkveld steeds sterker de nood aan een veilig platform om die gevoelens te delen en elkaar te ondersteunen en toch bestond er voor de start van dit onderzoek weinig tot geen laagdrempelige emotionele en sociale ondersteuning voor hen.” Het onderzoekscentrum Zorg in Connectie bracht de nood in kaart en ontwikkelde in samenwerking met De Kraamvogel vzw, het expertisecentrum kraamzorg Antwerpen, Trefhulp Zelfhulp en de Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen een programma voor PSG voor vroedvrouwen en een bijhorende opleiding voor facilitators van deze groepen. Deze facilitators zijn zelf ook ervaren vroedvrouwen.

Sociale steun, erkenning en verbondenheid

Louiza El Amraoui: “Je kan het programma vergelijken met een zelfhulpgroep van Trefhulp Zelfhulp, waarbij lotgenoten op regelmatige basis samenkomen, zelf de besproken topics bepalen in een vertrouwde kleine groep, waarbij een facilitator de bijeenkomsten begeleidt.” Om de inhoud van het programma en de peersupportgroepen te bepalen, bevroegen de onderzoekers verschillende ziekenhuis- en zelfstandige vroedvrouwen over wat hen stress bezorgt, welke impact de emotionele belasting op hen heeft, of ze zich veilig voelen om over hun gevoelens te spreken, waar ze steun vinden en hoe zij de ideale sociale steun zien. Die resultaten combineerden we met de input van experts. In een pilootfase werden drie steungroepen op poten gezet die meermaals bijeenkwamen en nadien geëvalueerd werden door de deelnemers en de facilitators. “Stuk voor stuk gaven ze aan dat ze in de groep sociale steun, erkenning en verbondenheid vonden, dat het een empowerend effect had op hen en hen kracht gaf om beter om te gaan met emotioneel belastende gebeurtenissen op de werkvloer”, vertellen de onderzoekers.