De sfeer in de kinderopvangsector lijkt momenteel ver zoek. Media spendeerden recent heel wat aandacht aan levensbedreigende incidenten met kinderen in ‘probleemcrèches’, experts en professionals pleiten voor een verlaging van het aantal kinderen per begeleider om een einde te maken aan het ‘bandwerk’, de jobs van kinderbegeleider en opvangverantwoordelijke staan op de meest recente lijst van knelpuntberoepen, …. Het plaatje is dus weinig rooskleurig.

Die negatieve beeldvorming is ongetwijfeld pijnlijk voor de medewerkers die dag in dag uit hun hart leggen in de kinderopvang. In dit onderzoek vragen we ons af hoe kinderbegeleiders en verantwoordelijken er samen, ondanks de niet-evidente werkomstandigheden in de kinderopvang, toch het beste van maken. We focussen daarbij op processen van informele teamvorming die bijdragen aan een positieve sfeer op de werkvloer. Ontstaat een goed team aan het koffieapparaat? Wat maakt dat de jaarlijkse teamuitstap meer is dan een gratis traktatie? Hoe beïnvloedt de WhatsApp-groep de sfeer op de werkvloer?

Onze interesse in ‘sfeer’ is niet instrumenteel bedoeld, bijvoorbeeld omdat het afstraalt op de kinderen of de werking van de opvang in zijn geheel. Integendeel, we vinden het een waardevol doel op zich. Ben jij alle focus op die crisissfeer ook meer dan zat? Hoog tijd voor sfeerbeheer!

Dit onderzoek wil een antwoord formuleren op vier onderzoeksvragen:

1. Wat karakteriseert de samenwerking en sfeer binnen een team?
2. Wat zijn sfeermakers? Hoe ontstaat een leuke samenwerking en een goede sfeer? 
3. Wat zijn pretbedervers? Welke valkuilen of gevaren zijn er?
4. Wie speelt welke rol in het sfeerbeheer? Hoe managen kinderbegeleiders en opvangverantwoordelijken informele teamvorming? 

Via participerende observatie en diepte-interviews in twee opvangvoorzieningen in Vlaanderen en Brussel gaan we na hoe de sfeer en samenwerking in een team vorm krijgt. We starten met een open vizier en hopen gaandeweg meer inzicht te krijgen in factoren die de samenwerking en sfeer binnen een team beïnvloeden. De inzichten uit dit onderzoek kunnen vervolgens toegepast worden in coachings- en ondersteuningstrajecten en verder uitgespit in vervolgonderzoek.