Inhoud en studiepunten van Pedagogie van het Jonge Kind (flextraject)

Als pedagogisch ondersteuner en/of coach stuur je teams aan. Deze teams bestaan uit kinderbegeleiders, onthaalouders, animatoren op een speelpleinwerking, vrijwilligers, enzovoort. Het opleidingsonderdeel Groepsdynamica geeft je vanuit theoretische kaders inzicht in hoe groepen en teams functioneren, in welke dynamieken er (on)zichtbaar spelen in een groep/team, in hoe een groep van mensen die met elkaar samenwerkt zich kan ontwikkelen tot een professioneel team, in leiderschapsstijlen, in hoe je medewerkers kan motiveren en laten participeren enz. Kortom, je krijgt theoretische kaders in het teamgericht werken aangeboden om professionele ontwikkeling te bevorderen.

Je leert hoe kinderopvang, jeugdzorg en jeugdwerk in Vlaanderen georganiseerd zijn en wie ervoor bevoegd zijn. Door zicht te krijgen op de geschiedenis van kinderopvang leer je de huidige situatie beter begrijpen. Je leert de drie maatschappelijke functies van kinderopvang kennen.

Je maakt kennis met alle muzische domeinen: drama, dans, beeld, muziek en media. Je ontwikkelt je muzische bagage zodat je tijdens een stage altijd een leuke activiteit achter de hand hebt.

Je leert hoe je ervaringsgericht met kinderen werkt, en hoe je dit vertaalt naar de praktijk in de opvang. Daarnaast leer je het welbevinden en de betrokkenheid van kinderen observeren. Je leert ook hoe je ervoor zorgt dat kinderen een hoog welbevinden en een hoge betrokkenheid hebben. Je leert de principes over democratisch opvoeden kennen en toepassen.

Je staat stil bij de ontwikkeling van kinderen. Hoe ontwikkelen ze hun taal, identiteit, hersenen ...? Je leert ook hoe je baby’s verzorgt. En je krijgt inzicht in het belang van spel en spelen, dé lievelingsactiviteit van kinderen. Daarnaast leer je in workshops ontwikkelingsondersteunend werken in alle ontwikkelingsdomeinen.

In Kind en Vrije Tijd leggen we het accent op de vrije tijd van kinderen, hun vrijetijdsbeleving en de vraag hoe je daar als pedagoog op in kan spelen.

We bouwen eerst een kader op over de vrije tijd van kinderen. We onderzoeken hoe we via een aanbod en door een soepele organisatie een gunstig klimaat kunnen scheppen waar kinderen vrije tijd kunnen ervaren.

We staan stil bij enkele belangrijke tendensen in het vrijetijdsaanbod, zoals diversiteit en participatie.

Dit opleidingsonderdeel wil jullie vooral aan het denken zetten én impulsen geven om een gevarieerd aanbod te ontwikkelen gericht op alle kinderen van 2,5 tot 12 jaar. De cursus is samengesteld uit diverse teksten waarin mensen hun visie geven of over bepaalde praktijkvoorbeelden vertellen. Deze vormen een inspiratiebron om je eigen visie te ontwikkelen over de ideale vrijetijdsbesteding voor kinderen.

Kinderen groeien op in gezinnen. Je verdiept je in hoe gezinnen door de jaren heen zijn gewijzigd en in de verschillende samenlevingsvormen die er vandaag de dag zijn. We staan stil bij factoren die invloed hebben uitgeoefend en nog steeds uitoefenen op deze gezinsverschuivingen en reiken een aantal theoretische kaders aan om de opvoeding die in gezinnen plaatsvindt te kunnen begrijpen (vb. theorie over opvoedingsstijlen, het ecologisch model van Bronfenbrenner). Je leert hoe je samen met gezinnen kinderopvang waar kan maken.

Een pedagogisch ondersteuner maakt samen met het team werk van een kwaliteitsvolle dienstverlening. Je volgt relevante beleidsontwikkelingen op. Je verzamelt, analyseert en interpreteert pedagogische informatie met je team en bouwt samen aan een kwaliteitsmanagementsysteem op maat van je beroepspraktijk. Het kwaliteitshandboek is een belangrijk instrument waarmee je kwaliteitsvolle dienstverlening kan borgen in de werking.

Pedagogische visies zijn manieren van denken over hoe kinderen leren en zich ontwikkelen, maar ook welke rol een kind en een volwassene kunnen hebben. Verschillende wetenschappers beschreven daarover hun visie. Je leert hoe zij denken dat je kinderen het beste kan ondersteunen. Je krijgt zicht op de pedagogische visie achter het krachtige kindbeeld, je wordt je bewust van de 100 talen van kinderen. Bovendien leer je de methodiek van pedagogisch documenteren kennen en toepassen in de praktijk.

Je leert hoe je als organisatie en als pedagogisch ondersteuner kan samenwerken met ouders. Je leert een ouderbeleid vormgeven en hoe je ouderparticipatie kan organiseren. Je staat daarnaast ook stil bij mogelijke drempels voor ouders om deel te nemen. Je leert ouders helpen met vragen over de dagelijkse opvoeding.

Wil jij binnen een organisatie aan de slag als pedagogisch ondersteuner? Dan zal je veranderprocessen in gang zetten. In dit opleidingsonderdeel leer je hoe je verandertrajecten procesmatig vormgeeft en ondersteunt.  We bekijken wat veranderen en innoveren juist inhouden. Je maakt kennis met verschillende veranderstrategieën die je kunt inzetten om innovatie vorm te geven in een organisatie. De kracht van een verandering zit echter niet in het toepassen van deze modellen, maar in het betrekken van medewerkers, het soepel inspelen op weerstand en het motiveren van medewerkers om mee op de veranderingskar te springen. Ook dat komt aan bod in dit olod.

Je ontwikkelt je tot een professionele teambegeleider. Je leert hoe je je collega's op een positieve manier coacht zodat zij kunnen groeien in hun job. Je past hiertoe het GRROW-model van Jef Clement toe en de vaardigheden van Inspirerend coachen.

Je loopt stage in de groepsopvang van 0 tot 12 of een aanverwante organisatie. Je neemt een aantal pedagogische ondersteunende taken op. Je zet in op het enthousiasmeren, informeren en betrekken van ouders, kinderen en teams. Deze stage kan onder bepaalde voorwaarden uitgevoerd worden op de eigen werkplek.

Je verzamelt, ordent en bespreekt je eigen vooruitgang aan de hand van commentaren en reflectieverslagen die je voortdurend bundelt. Dat doe je tijdens je hele opleiding. Zo maak je een portfolio dat toont je wie je bent en wat je allemaal kan.

De pedagogisch ondersteuner zet in op professionalisering van teams. We nemen je een hele week mee op sleeptouw en dompelen je onder in het organisatie- en teamleren. Tijdens de week ervaar je verschillende vormen van werkplekleren, maak je kennis met teambuildingsmethodieken om de groepsdynamieken te beïnvloeden, zet je zelf krachtige leeromgevingen op, krijg je inzicht in de betekenis van leerklimaat, de opbouw van een vormingsmoment, verschillende leerstijlen, ... Kortom, je ervaart de meerwaarde van het teamleren en leert bouwen aan de lerende organisatie waarbinnen professionalisering georganiseerd wordt.

Je verkent het veld van gezinsondersteuning. Je leert hoe je een aanbod creëert dat door ouders als ondersteunend ervaren kan worden, en je krijgt zicht op de situatie in Vlaanderen.

Je krijgt zicht op het Europese beleid op vlak van opvang en onderwijs voor jonge kinderen. Je ziet hoe divers opvang en onderwijs voor jonge kinderen er in de praktijk uitzien in verschillende Europese landen. Je leert hoe het Europese beleid invloed heeft op het Vlaamse beleid.

Je leert hoe je kansen van maatschappelijk kwetsbare gezinnen doet groeien. In het bijzonder sta je stil bij kansarmoede.

Je maakt kennis met ontwikkelingsstoornissen zoals ASS, ADHD, communicatiestoornis, verstandelijke ontwikkelingsstoornis, ticstoornis, … Je verdiept je in de kenmerken en krijgt praktische handvatten om als pedagogisch ondersteuner kinderen, ouders en medewerkers te begeleiden. Je bouwt een visie op over diagnoses en inclusie. Je krijgt zicht op de sociale kaart.

Je wordt een week lang ondergedompeld in de sfeer, cultuur en dialoog van interprofessioneel samenwerken. Zo werk je bijvoorbeeld samen met collega-studenten uit de opleiding Kleuteronderwijs of Orthopedagogie.

Kijk over de grenzen van je eigen vakgebied heen en ervaar dat we het fundament van onze beroepsidentiteit delen: het kind, de jongere centraal stellen!

Je verwerft inzichten om je rol als leidinggevende vorm te geven en een duurzaam personeelsbeleid uit te bouwen. Je leert om naast het inzetten op het organisatiebelang, ook het menselijke en maatschappelijke belang voor ogen te houden. Je leert over zelfmanagement, met daaronder thema’s zoals zelfkennis, timemanagement en stress. Er komen verschillende leiderschapstheorieën en modellen aan bod. Je krijgt inzicht in wat belangrijke elementen zijn om te zorgen voor een kwaliteitsvolle werkomgeving. Je leert hoe een werving- en selectieproces verloopt.

In dit vak maak je kennis met beleid voeren in organisaties. Je maakt kennis met verschillende managementkaders en je leert de beleidsvoering af te stemmen op maatschappelijke en contextfactoren. Je leert over verschillende organisatievormen en verdiept je in verschillende beleidsthema’s: diversiteit, toegankelijkheid, personeelsbeleid, werkbaar werk, …

Je verdiept je in specifieke methodieken van gezinsondersteuning. Je leert ook gezinnen ondersteunen via mail en chat.

Je loopt stage in huis: je ontwikkelt je coachingsvaardigheden door medestudenten te coachen aan de hand van levensechte leervragen

Deze laatste stage kies je zelf waar je stage loopt als pedagogisch coach. Je plant je stagedagen grotendeels zelf in.

Je verzamelt, ordent en bespreekt je eigen vooruitgang aan de hand van commentaren en reflectieverslagen die je voortdurend bundelt. Dat doe je tijdens je hele opleiding. In je portfolio toon je voortdurend wie je bent en wat je allemaal kan.

Je neemt een engagement op in het sociale werkveld en reflecteert hierover in groep. Je onderzoekt en formuleert een antwoord op een vraag van deze praktijkorganisatie.