Pain-Free Nursing: Secundaire Preventie van Musculoskeletale Klachten bij Thuisverpleegkundigen

Probleemstelling

Eén op de vier verpleegkundigen in Vlaanderen ervaart musculoskeletale klachten (d.w.z. pijn en mobiliteitsbeperking aan spieren, pezen en/of bindweefsel), vaak veroorzaakt door fysiek zwaar werk, hoge werkdruk en psychosociale stress. Deze lichamelijke klachten kunnen leiden tot ziekteverzuim en vroegtijdige uitstroom, en verhoogt de druk op een sector die al met personeelstekorten kampt. Bij thuisverpleegkundigen liggen deze cijfers vermoedelijk nog hoger, omdat zij dagelijks in ergonomisch uitdagende en wisselende situaties werken.

Onderzoeksdoel

Pain-Free Nursing richt zich op secundaire preventie van musculoskeletale klachten bij thuisverpleegkundigen, met als doel het verergeren van klachten ter voorkomen en het risico op uitval te verminderen. Bestaande ergonomische richtlijnen en technologische hulpmiddelen sluiten vaak onvoldoende aan bij de specifieke uitdagingen van de thuissituatie en blijken moeilijk toepasbaar in de praktijk. Daarom willen we, in nauwe samenwerking met het werkveld, de belangrijkste barrières blootleggen en samen haalbare en praktijkgerichte oplossingen ontwikkelen die thuisverpleegkundige organisaties ondersteunen in het voorkomen van uitval door lichamelijke klachten.

Onderzoeksvraag

Hoe kunnen bestaande evidence-based interventies voor secundaire preventie van musculoskeletale klachten bij thuisverpleegkundigen succesvol en duurzaam geïmplementeerd worden binnen de specifieke context van thuisverpleegkunde?

Onderzoeksaanpak

Het project volgt het Medical Research Council (MRC) framework en bestaat uit vier fasen:

1. Literatuurstudie en gesprekken met experten naar bestaande interventies en hun effectiviteit.
2. Contextanalyse via interviews en co-creatiesessies (design thinking methodiek) met thuisverpleegkundigen, leidinggevenden en experts, om noden, barrières, en verbetermogelijkheden in kaart te brengen.
3. Implementatieonderzoek waarbij één (of een combinatie van) geselecteerde interventie(s) wordt getest binnen een thuiszorgorganisatie, met evaluatie van proces, haalbaarheid en effectiviteit.
4. Disseminatie en voorbereiding vervolgproject, inclusief vertaling naar richtlijnen en opschaling binnen de sector.

Verwachte output

1. Een implementatiehandleiding met concrete stappen om de interventie in te voeren in andere thuiszorgorganisaties.

2. Een slotbijeenkomst waarin de resultaten worden gedeeld met zorgprofessionals, beleidsmakers en stakeholders.

3. (Wetenschappelijke) publicatie, praktijkgerichte artikels en visuele samenvattingen voor een breed publiek.

4. Een uitgebreid onderzoeksrapport met resultaten en aanbevelingen.

Onderzoekers

• jente.bontinck@kdg.be
• kathleen.vanroyen@kdg.be