Mind the gap! Een implementatieonderzoek van Crew Resource Management-trainingen in zorginstellingen

Jaarlijks overlijden in de gezondheidzorg een significant aantal patiënten ten gevolge van vermijdbare incidenten die te wijten zijn aan suboptimale niet-technische vaardigheden van zorgverleners. Als reactie hierop werd de Crew Resource Management-training (training in niet-technische vaardigheden waaronder teamwerk en communicatie) in het leven geroepen en deze toonde reeds bewezen effect op de kwaliteit van deze niet-technische vaardigheden. Helaas blijkt een éénmalige CRM-training – die ontworpen werd in een vorig onderzoeksproject - onvoldoende om een blijvend effect te bekomen. De bestaande CRM-training moet ziekenhuisbreed en op regelmatige tijdstippen worden uitgevoerd om maximale draagkracht te waarborgen. Vanuit het werkveld komt de vraag hoe vaak, door wie en op welke manier de CRM-trainingen georganiseerd moeten worden en hoe een inbedding in de ganse instelling moet worden geïmplementeerd. Om die reden dringt implementatieonderzoek zich op.

Het CICI-implementatiemodel werd gehanteerd om de implementatie van CRM-training in 3 fasen door te voeren.

1) In de eerste fase werd een contextanalyse uitgevoerd waarbij werd bepaald of een gunstig klimaat heerste op de afdeling ten aanzien van verandering en innovatie. Op deze manier kon het verdere verloop van implementatie hierop worden afgestemd. In deze eerste fase werd eveneens op de afdeling een changeteam samengesteld om de lokale CRM-uitrol te bepalen en te begeleiden.

2) In een tweede fase werden 4 tot 6 leden van het changeteam opgeleid in een train-the-trainer traject tot CRM-trainer en facilitator van debriefings. Dit train-the-trainer programma bestond uit 2 delen. Het eerste deel bestond uit een training van anderhalve dag, waarbij een theoretische uiteenzetting over de CRM-principes werd gegeven, aangevuld met enkele praktische oefeningen voor het debriefen van een simulatie aan de hand van microsimulatie en rollenspel. Aansluitend werden afdelingsspecifieke scenario’s door het changeteam uitgewerkt. In het tweede deel van het train-the-trainer programma werden op de deelnemende afdelingen CRM-trainingen gepland, waarbij alle medewerkers gedurende 4u deelnamen aan 2 scenario’s met debriefing. Deze debriefing werd gefaciliteerd door de interne CRM-trainers onder begeleiding van de KdG-trainers.

3) In een derde en laatste fase van het implementatietraject wordt ingezet op bestendiging van CRM op de afdeling met minimaal jaarlijkse CRM-training voor elke medewerker en integratie van CRM in dagelijkse routines en processen. Deze laatste fase kon door de grote impact van de COVID-pandemie op het verloop van het project (uitstel trainingen, uitval pilootafdelingen, ...) niet worden onderzocht en wordt meegenomen in andere lopende projectonderzoeken, zoals het CRM-onderzoek op neonatologie.

Finaal resulteert ons project in een praktijkgids die handvaten biedt aan leidinggevenden, kwaliteitsmedewerkers, zorgverleners, ... om Crew Resource Management-trainingen te implementeren in de eigen organisatie. De praktijkgids is zo opgebouwd dat de lezer een overzicht krijgt van:

  • Wat is Crew Resource Management en waarop biedt het een antwoord?
  • Wat kan CRM betekenen voor mijn afdeling/ziekenhuis? 
  • Hoe verloopt een trainingsprogramma om interne medewerkers op te leiden tot CRM-trainer?
  • Wat zijn de mogelijke barrières en succesfactoren bij de implementatie van CRM?

Contact

zorginconnectie@kdg.be

  • Financiering: PWO
  • Zorg in Connectie
  • Duur onderzoek: September 2018 – maart 2021
  • Projectpartners:
    • Ziekenhuisnetwerk Antwerpen
    • Gasthuiszusters Antwerpen
    • Universitair Ziekenhuis Antwerpen
    • Klina
    • AZ Sint Maarten
  • Medewerkers: Sarah De Schepper, Evelien Raman, Dana Huybrechts, Leen Roes

Meer weten, samenwerken of een persvraag?

Je kan bij ons onderszoekscentrum Zorg in Connectie bijvoorbeeld terecht voor:

  • Praktische interventies en bijscholingen vanaf de levensstart tot de ouderenzorg.
  • Innovatieve methoden om de zorgpraktijk in jouw organisatie te verbeteren voor de patiënt en de zorgverlener.
  • Ondersteuning en verbetering van de positie van de zorgverlener.

Contacteer ons vrijblijvend