Wat doet de sociaal werker, en waarom, en hoe? Welke soorten sociaal werk bestaan er? Je krijgt een inleiding in het begrippenkader van sociaal werk, leert de sociale kaart kennen, ontdekt wat het beroep inhoudt. Dit helpt je om tegen het tweede jaar een goede trajectkeuze te maken: Kunst- en Cultuurbemiddeling, Maatschappelijk Werk, Maatschappelijke Advisering (Sociaal-Juridische Dienstverlening), Personeelswerk of Sociaal-Cultureel Werk?

We vertrekken van de vaststelling dat er enige 'orde' in de samenleving is en dat heel wat dingen 'functioneren'. De verklaring ligt o.a. in het belang van cultuur en in het socialiseren. Een tweede vaststelling is dat er naast die orde ook heel wat 'wanorde' en maatschappelijke problemen bestaan. De aandacht gaat naar sociale ongelijkheid in diverse verschijningsvormen. We maken een uitgebreide en kritische analyse vanuit verschillende invalshoeken.

Hoe geven wij als mensen betekenis aan onze leefwereld?  Na eerst stil te staan bij onze psychologische 'hardware' (bio- en neuropsychologie), gaan we vooral onze 'psychologische software' verkennen. Wij construeren immers zelf de concepten die we over onszelf en onze omgeving hebben. Deze basiskennis wordt uitgebreid met sociaal psychologische aspecten.

In elke beroepscontext van de sociaal werker komen juridische aspecten voor. Om je daarop voor te bereiden focust deze inleiding recht op de noodzakelijke juridische kennis die je als sociaal werker nodig hebt om de juridische aspecten van een situatie te kunnen herkennen en daar mee aan de slag te gaan.

Er is in de wereld tijdens de laatste decennia heel wat welvaart gecreëerd. Wat zijn hier de achterliggende economische principes? Maar deze welvaart is zowel mondiaal als in onze eigen samenleving ongelijk verdeeld. Heel wat mensen (ook bij ons) leven nog in armoede en zijn maatschappelijk kwetsbaar. We gaan dieper in op deze uitsluitingsmechanismen en de beperkingen van de vrije markt.

In de Labs Sociaal Werk (deel 1 & 2) leer je al doende, meestal in groepjes van 18 en begeleid door 2 vaste docent-coaches. Een intense samenwerking!

Je gaat op sociale verkenning en traint je sociale vaardigheden. Zo leer je je leergroep, opleiding en campus van binnenuit kennen, maak je verbinding met buurt, stad en werkveld, ontwikkel je een visie en krijg je vat op je beroepsrol. Je oefent in observeren & interpreteren, in actief luisteren, in feedback geven & ontvangen, in je mening geven, beargumenteren & bevragen.

Je smijt je ook in research-opdrachten, analyseert en bespreekt info over het werkveld. Je legt contacten met professionals en laat de ondernemer in jou naar boven komen. Zo ben je extra voorbereid op de échte werkervaring.

Wat je leert in de praktijk, wordt gekoppeld aan de theorie.

Op het einde van het eerste jaar toon je met een portfolio aan dat je op weg bent om een professionele sociaal werker te worden. In dat portfolio stel je jezelf voor, deel je je ervaringen en leerroute en kan je de trajectkeuze voor het tweede jaar motiveren

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving nog niet beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Vakbeschrijving binnenkort beschikbaar.

Doorheen de beroepspraktijk en persoonlijke studie verwerf je de noodzakelijke competenties voor het uitoefenen van de functie ‘sociaal werker’:

• Grondige kennismaking met het werkveld en situering van de stageplaats
• Verdieping in de organisatiestructuur, doelstellingen, doelgroepen en samenwerkingsverbanden
• Verdieping in het profiel van de professionele werker
• Zelfstandig uitvoeren van het volledige takenpakket van een professionele sociaal werker

Je behandelt in je bachelorproef een onderwerp uit het werkterrein van het maatschappelijk werk. Je integreert opgedane praktijkervaring en theoretisch verworven inzichten.

• Jeugd: we focussen op de functies die de maatschappelijk werker opneemt t.a.v. minderjarigen. In een eerste deel wordt de juridische en sociologische positie van jongeren belicht. Vervolgens wordt het hulpverleningsaanbod aan minderjarigen overlopen met aandacht voor zowel de vrijwillige als de gedwongen context. Ten slotte wordt er ingegaan op verschillende methoden en initiatieven naar bijzondere doelgroepen of problematieken. 
• Justitie: we focussen op de functies die de maatschappelijk werker opneemt t.a.v. mensen die in aanraking komen met het strafrechtssysteem. We werken aan de ontwikkeling van een kritische kijk op het justitie-en veiligheidsbeleid. (Basis)kennis van strafrecht en inzicht in het strafproces ligt aan de basis om actualiteit i.v.m. criminaliteit te begrijpen. Een verkenning van het werkveld, met zijn hulp- en dienstverlening aan daders en slachtoffers, maken we samen in de lessen.
• Ouderen: we focussen op de functies die de maatschappelijk werker opneemt t.a.v. ouderen, op de positie die ouderen innemen in onze maatschappij, de vergrijzing en de draagkracht binnen het sociaal zekerheidstelsel en de actieve welvaartstaat. Bijzondere aandacht gaat naar de sociaal zwakke positie van ouderen met dementie, de oudermisbehandeling, de vroegtijdige zorgplanning van de oudere patiënt en het omgaan met rouw en verlies. Het hulpverleningsaanbod en methodische handvaten worden aangereikt.

Vanuit de internationale definitie van sociaal werk schetsen we het belang van signalering,  onderzoeken we het belang van de actuele beleidskaders en van politiserend werken vanuit een structureel perspectief. Inzicht in de werking van beleidscycli is cruciaal om vanuit agogisch perspectief hierop te kunnen inspelen.
In een tweede deel analyseren we het politieke veld, met aandacht voor de ideologische keuzes achter de beleidskaders. We bestuderen de belangrijkste hedendaagse ideologieën en hun impact op de beleidskaders voor sociaal werk. Standpunten in actuele sociale beleidsdebatten worden gekaderd in onderliggende ideologieën. In het derde deel zetten we de stap naar beleidsvoorbereidend, beleidsondersteunend en/of beleidsbeïnvloedend werken, aan de hand van actuele thema's in het sociaal en welzijnsbeleid.

Mondiale uitdagingen:

1. Kennis en technologie: grenzen aan kennis, technologie en wetenschap
2. Economische crisis: werkloosheid, private schuld, overheidsschuld en ecologische schade
3. Grondstoffencrisis: energie en piekolie, metalen, mineralen en voedsel
4. Ecologische crisis: klimaatsverandering, biodiversiteitsverlies, verzuring van oceanen
5. Demografische crisis: overbevolking, vergrijzing en verstedelijking in de wereld
6. Socio-economische crisis: ongelijkheid binnen samenlevingen en tussen samenleving

En de antwoorden:

1. Lokaal innoveren en internationaal samenwerken: peer-to-peer netwerken en Noord-Zuid
2. Globalisering, neoliberalisme en anders globaliseren (o.a. Buen Vivir)
3. Transitie: energie-transitie, alternatieven voor materialen en sociale verandering
4. Duurzame ontwikkeling: antwoorden op onrechtvaardigheid, divergentie, convergentie en ontgroeien
5. Synthese en samenhang tussen mondiale uitdagingen en antwoorden: systeemdenken en veerkracht

Kernthema’s:

1. Wat is  ‘normaal’ gedrag' en wanneer evolueren psychische moeilijkheden naar een 'psychische stoornis'? Wat is 'normaal' psychisch functioneren en wat kunnen we verstaan onder 'het psychisch lijden' van cliënten?
2. De focus ligt op op 'psychiatrische ziektebeelden'. Wat wordt juist verstaan onder een 'psychische stoornis'? Welke criteria worden hierbij gehanteerd en hoe worden deze 'stoornissen' geordend in een breder referentiekader? Welke plaats hebben diagnoses in onze huidige maatschappij en wat is de invloed hiervan op de individuele cliënt?
3. Overlopen van de belangrijkste, meest voorkomende syndromen (stemmingsstoornissen, angststoornissen, psychotische stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, eetstoornissen en stoornissen bij kinderen,  verslaving, dissociatieve stoornissen en somatoforme stoornissen)
4. Bespreken van de mogelijke behandelingen en psychotherapie

Studenten leren projectmatig werken binnen een beroepscontext. In kleine groepjes (+/-5 studenten) formuleren zij een uitgebreid antwoord op een vraag uit het werkveld. De studenten worden hierbij begeleid door een coach van de school. De organisatie uit het werkveld biedt informatie en ondersteuning bij het uitvoeren van de opdracht. De opdracht mondt uit in een schriftelijk rapport met adviezen voor de opdrachtgever. De studenten presenteren hun eindproduct aan medestudenten, de coach, de opdrachtgever en andere geïnteresseerden. Het projectwerk wordt tevens vanuit een internationale invalshoek gevoed. De buitenlandse reis binnen internationalisering MW kan hierbij ondersteunend en inspirerend werken.

Dit is het methodologische sluitstuk van de basisopleiding Maatschappelijk Werk. Deze training bouwt verder op de vaardigheden en competenties die studenten verworven in de praktische en theoretische kernopleidingsonderdelen Sociaal-agogische vaardigheden II Maatschappelijk Werk: Gespreksmethodieken, Inleiding maatschappelijk werk, Handelingskaders en Beroepsethiek. We komen tot een praktijkgerichte integratie van theoretische en methodische handvaten die belangrijk zijn in het dagelijkse professionele functioneren van een maatschappelijk werker op het terrein. We hebben oog voor de verschillende fases in het hulpverleningsproces en gaan uit van een krachtgerichte visie op cliënten gekaderd in een maatschappelijk perspectief. Een belangrijke focus van de training ligt op onze normatieve professionaliteit.