Leraar Kleuteronderwijs

Je bestudeert de ontwikkeling van de baby, de peuter, de kleuter, en het lagereschoolkind. Natuurlijk ligt de klemtoon op het ontwikkelingsverloop van de peuter en de kleuter. We kijken hierbij naar alle mogelijke ontwikkelingsdomeinen: lichamelijk, motorisch, cognitief, maar ook de tekenontwikkeling, de taalontwikkeling, de spelontwikkeling, enzovoort.

Zodra je de ontwikkeling van kleuters in kaart hebt gebracht kan je als leerkracht krachtige speelleeromgevingen creëren, waarin kinderen op hun niveau uitgedaagd worden om verder te groeien.

Je duikt in de wereld van het ervaringsgericht kleuteronderwijs. Je leert hoe je de kleuterklas omtovert tot een stimulerende speelleeromgeving, waar kinderen zich op alle domeinen kunnen ontwikkelen. Welbevinden en betrokkenheid van de kleuters zijn hierbij essentieel. Kinderen kunnen pas écht leren als ze zich veilig voelen in de klas en geïnteresseerd bezig zijn met een activiteit. Hoe tover jij je klas om tot een rijke ontdekplek?

Je ontdekt hoe je boeiende en leerrijke activiteiten opstelt die van je klas een uitdagende speelleeromgeving maken. De belevingswereld en de beginsituatie (wat kennen en kunnen je kleuters al?) zijn hierbij het vertrekpunt. Hoe breng jij kleuters op een doelgerichte manier tot ontwikkeling?

Je verkent actuele maatschappelijke thema’s (kansarmoede, grootstedelijke diversiteit) die een invloed hebben op de brede onderwijscontext vanuit historisch en sociologisch perspectief …

Je maakt kennis met basiskaders en past deze toe op de onderwijscontext.

Je reflecteert actief over hoe je als leerkracht je perspectief kan verbreden en jezelf kan openstellen voor de diversiteit aan kinderen en gezinnen op school en in de klas.

Je maakt kennis met uiteenlopende manieren om de taalontwikkeling van kleuters te stimuleren.

Hoe voer je boeiende gesprekken met kleuters? Wat zijn goede kinderboeken? Hoe zorg je ervoor dat kleuters geboeid zijn door je verhaal?

Verder leer je ook hoe je zelf een correcte en uitdagende taal gebruikt die de kinderen tot verdere ontwikkeling stimuleert.

Je ontdekt hoe je met kleuters aan de slag kan gaan binnen het domein wereldoriëntatie. Op welke manieren kan je met kleuters de wereld rondom je gaan verkennen? Wat is het technisch proces juist en hoe begeleid je dat bij je kleuters? Waar moet je bijvoorbeeld rekening mee houden als je met de kleuters wil koken?

Je verdiept je in de wondere wereld van de wiskundige initiatie. Hoe leer je kleuters tellen, meten of bouwen? Hoe zorg je ervoor dat kleuters wiskundige denkers en doeners worden en plezier ervaren tijdens wiskundige activiteiten? Je ontdekt dat wiskundige initiatie op alle mogelijke momenten van een klasdag aan bod kan komen.

In dit vak leer je boeiende bewegingslessen organiseren en begeleiden, waarin kleuters zowel motorisch als cognitief en emotioneel geprikkeld worden. We beginnen al spelenderwijs, om je inzicht te geven in de aanpak en organisatie die nodig is om activiteiten in de turnzaal vlot en veilig te laten verlopen. We doorlopen aan de hand van verschillende werkvormen de motorische ontwikkeling van kleuters. En we staan stil bij tussenkomsten die we kunnen doen waardoor we kleuters stimuleren en verder uitdagen.

In dit vak gaan we aan de slag met de vier muzische domeinen: beeld, taal, muziek en dans. Je leert muzische activiteiten voor kleuters ontwikkelen en begeleiden. Hoe ondersteun je de exploratiedrang van kinderen tijdens beeldende activiteiten? Hoe kan je kinderen zich laten inleven in een rol? Welke manieren zijn er om de muzikale ontwikkeling van kinderen te stimuleren? Hoe pak je een dansles voor kleuters aan?

Tijdens het eerste jaar van de opleiding richten we ons op het verkennen van de levensbeschouwelijke en religieuze ontwikkeling van kinderen. Je krijgt inzicht in de diverse aspecten van levensbeschouwelijke groei en gaat actief aan de slag met verschillende leermiddelen. We besteden speciale aandacht aan waarde- en Bijbelverhalen, en we duiken in het kerkelijk jaar, met bijzondere focus op de paascyclus.

In dit opleidingsonderdeel staat jouw groei als toekomstige professional centraal. We nemen een diepe duik in jouw persoonlijke identiteit, met bijzondere aandacht voor zelfbeeld, veerkracht, en zelfsturing. Ontdek de specifieke taken van een kleuteronderwijzer en verfijn jouw reflectievaardigheden voor voortdurende ontwikkeling.

Samenwerken, het bijhouden van onderwijsactualiteit, het aannemen van een onderzoekende houding, en het tonen van feedbackgeletterdheid vormen eveneens essentiële pijlers. Dit opleidingsonderdeel biedt een gestructureerde aanpak om zowel jouw persoonlijke als professionele identiteit te versterken, zodat je goed voorbereid bent op de boeiende dynamiek van het kleuteronderwijs.

Als leraar heb je dagelijks contact met collega’s en ouders. Je voert gesprekken aan de klasdeur en op de speelplaats. Daarnaast mail je over het klas- en schoolgebeuren met de verschillende betrokkenen. In dit opleidingsonderdeel leer je hoe je die communicatie op een professionele manier aanpakt.

Tijdens onze leerroutes werken we aan een aantal vaardigheden die je als student én als leerkracht hard nodig hebt. Deze leerroutes hebben geen studiepunten en worden dus ook niet geëxamineerd, maar ze zullen je wél helpen om betere resultaten te halen in al je andere vakken.

• Taal en studeren: In zes lessen krijg je een groot aantal tips & tricks voor het verwerken van de leerstof en de cursussen. Daarbij richten we ons op verschillende vaardigheden zoals samenvatten, notities maken, examenvragen beantwoorden en helder en gestructureerd schrijven. We maken uiteraard gebruik van lesmaterialen uit de vakken die je op dat moment krijgt, waardoor je eigenlijk al direct voor je volgende examens aan het studeren bent.
• Stem en spraak: Een gezond stemgebruik en een verzorgde uitspraak zijn onmisbaar voor een leraar. Aan het begin van de opleiding word je daarom gescreend door een logopedist. Blijkt er na die screening dat je aan je stemgebruik en/of uitspraak moet werken, dan kan je je inschrijven voor vier lessen. In die lessen krijg je tal van tips en oefeningen om je stemgebruik en uitspraak te verbeteren.
• Digitale vaardigheden: Om de opleiding te volgen, word je verwacht de nodige professionele ICT-skills te bezitten. In vier lessen werken we aan enkele ICT-basisvaardigheden, zodat je met vertrouwen kunt werken met OneDrive, Word, Teams, Outlook en Canvas. Je leert ook schermopnames te maken, printen en scannen op campus en je weg te vinden in de bibliotheekcatalogus.
• Plannen en organiseren: In deze leerroute gaan we samen aan de slag om jouw plannings- en organisatievaardigheden bij te spijkeren. Wat is het verschil tussen een maand-, week- en dagplanning? Waar vind je de jaarplanning van kleuteronderwijs? Hoe combineer je de stagevoorbereidingen met alle andere deadlines en je hobby’s? Hoe giet je al je to do’s in één mooi overzicht? Je leert het allemaal in de leerroute ‘Plannen en organiseren’.

De stage in de kleuterschool wordt geleidelijk opgebouwd. Je start met het meespelen en observeren in de verschillende klassen en eindigt met het volledig overnemen van een klas gedurende een week.

In kleine groep sta je samen met je leertrajectbegeleider stil bij je leerproces. Je reflecteert over je stage-ervaringen, waardoor je kan groeien in je rol van kleuteronderwijzer. Je leertrajectbegeleider volgt je functioneren op stage van dichtbij op.

De projectweken gaan meestal vooraf aan een stageperiode. Tijdens zo’n projectweek bereiden wij je dan ook telkens voor op je volgende stage. Hierbij focussen we steeds op een ander aspect van het lesgeven in de kleuterklas. Wat je tijdens de projectweken leert kan je dus onmiddellijk uitproberen tijdens je stage.

• Projectweek 1: Warm welkom
• Projectweek 2: Doelgericht spel in hoeken
• Projectweek 3: Sterke activiteiten begeleiden
• Projectweek 4: Samenhangend aanbod
• Projectweek 5: Ervaringsgerichte praktijk

Je maakt kennis met het zorglandschap binnen het onderwijs: onderwijswetgeving, decreten, kaders…

We gaan kritisch kijken naar actuele praktijken binnen zorg in het onderwijslandschap en zullen vervolgens op zoek gaan naar concrete acties die tot meer inclusie leiden.

Je leert hiervoor onderwijsbehoeften, ondersteuningsnoden en talenten van kleuters systematisch in kaart te brengen waarna je haalbare en concrete doelen zal formuleren om hierop een antwoord te bieden.

We gaan steeds aan de slag volgens de uitgangspunten van het handelingsgericht werken. Je leert SMARTI-doelstellingen formuleren en werkt systematisch en transparant door middel van het cyclisch proces van handelingsplanmatig werken.

Je verdiept je in het uitwerken van een krachtige leeromgeving met de focus op differentiatie en talentgerichte benadering van kleuters. Hoe zorg jij voor ondernemende kleuters die op verkenning gaan in jouw belevingsvolle klas?

Je verdiept je in actuele maatschappelijke thema’s die een invloed hebben op het (kleuter)onderwijs zoals kansarmoede, grootstedelijke diversiteit …

Je reflecteert over je rol als leerkracht en hoe een school een hefboom kan zijn in het versterken van onderwijskansen voor kwetsbare kleuters en het creëren van een inclusieve onderwijscontext.

Je denkt kritisch na over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het kleuteronderwijs en de rol van de kleuteronderwijzer in het creëren van gelijke onderwijskansen.

In dit vak bouwen we voort op taal uit het eerste jaar. We breiden de basisvaardigheden die je daar leerde uit met de kennis en vaardigheden die je nodig hebt wanneer je bijvoorbeeld een boekenhoek inricht, een rollenspel begeleidt of vertelt, taalbeschouwings- of talensensibiliseringsactiviteiten voorziet of taalspelletjes en talige tussendoortjes bedenkt. We werken opnieuw met de leerplannen Nederlands van de verschillende netten.

In het tweede deel van wereldoriëntatie verruimen we je blik op de wereld en de maatschappij. We bekijken globalisering, andersglobalisme en multiculturalisme en hoe je rond deze begrippen kan werken in de kleuterklas. We zullen ook werken rond systeemdenken en de principes van omgevingsonderwijs. Tot slot gaan we dieper in op hoe je de natuur in de klas (en erbuiten) kan brengen door een groenere speelplaats te ontwerpen en rond buitenspelen te werken.

Je leert hoe je de verschillen op vlak van wiskundige ontwikkeling bij kleuters kan observeren. Hoe kan je je voorbereiding en aanpak differentiëren, zodat alle kleuters maximaal kunnen ontwikkelen?

Bij beweging kijken we gerichter naar de neuromotorische ontwikkeling van kleuters. Om rond de leerdoelen op motorisch vak te werken, zoomen we in op het verfijnen van de motoriek en op gedifferentieerde bewegingslandschappen, waarbij alle kleuters op hun niveau geprikkeld worden. Maar beweging, dat is ook sociaal- emotionele ontwikkeling. Daarom gaan we in op stoeispelen en de bewegingspedagogiek van Veronica Sherborne. Dit academiejaar gaan we ook zwemmen! We staan stil bij de nieuwe leerlijn zwemmen in functie van watergewenning. En ook jij zal je zwemvaardigheden moeten aantonen.

In het tweede jaar Muzische vorming gaan we aan de slag met liedjes! Hoe kan je een lied aan kleuters aanleren en waar vind je goede liederen? En hoe pas je lied aan zodat het past binnen het belangstellingscentrum waar je op dat moment rond werkt?

Je krijgt een berg inspiratie om vanuit de verschillende muzikale werkvormen activiteiten voor kleuters te ontwerpen. Als finale opdracht nemen we een prentenboek als uitgangspunt voor een activiteit vol muzikale spelideeën.

In dit opleidingsonderdeel krijg je inzicht in de mediakundige ontwikkeling van kleuters. Vanuit de leerplandoelen media wordt duidelijk hoe je hun mediacompetenties kan stimuleren. Daarnaast ligt in dit opleidingsonderdeel ook de focus op hoe media en technologie als krachtig hulpmiddel kan ingezet worden om het leerproces (ook van andere leergebieden) te versterken, te innoveren of om te differentiëren. Omdat een toekomstige leraar over de nodige digitale competenties moet beschikken, versterken we ook je eigen mediawijsheid en -vaardigheden, steeds met een link naar de klaspraktijk.

In het tweede jaar zal jij je verder bekwamen in het stimuleren van de levensbeschouwelijke, religieuze en godsdienstige groei van kleuters. We zetten in op werken aan verbondenheid, symbolen en gebeden, vieren, godsdiensthoek en muzisch aan de slag met Bijbelverhalen. Daarnaast staan we stil bij de thema’s rouw en verdriet en filosoferen met kinderen en krijg je handvaten om om te gaan met moeilijke levensbeschouwelijke vragen van kinderen. Eindigen doen we met Kerstmis (en lichtfeesten), een kerkelijk feest waaraan we elk jaar opnieuw de nodige aandacht dienen te besteden en dit op maat van de verschillende leeftijdsgroepen.

In dit opleidingsonderdeel staat jouw professionele groei centraal. We onderzoeken je persoonlijk interpretatiekader, reflecteren op uitdagingen en kwaliteiten, ontwikkelen samenwerkingsvaardigheden, leren een onderbouwde mening te vormen over onderwijsactualiteit, verkennen praktijkonderzoek in groep en bevorderen feedbackgeletterdheid. Dit traject biedt een gestructureerde benadering om jouw professionele identiteit te versterken en je voor te bereiden op de dynamiek van het kleuteronderwijs.

Je kiest uit één van deze drie vaardigheidstrainingen:

• Durf/persoonlijk leiderschap
• Klasmanagement
• Uitpakken met verrassende activiteiten

Deze leerroute is een vrijwillig pakket om je muzikale vaardigheden bij te spijkeren. We werken vooral op zangvaardigheden én helpen je als de durf ontbreekt om voluit te zingen. Ook als je gewoon veel interesse hebt in muzische vaardigheden kan deze leerroute een verrijking zijn, want we geven een initiatie ukelele, gitaar of keyboard.

De stage in het tweede opleidingsjaar bestaat uit twee delen. In periode een en twee leggen we de focus op diversiteit in de klas. Hoe ga je om met grotere klassen, anderstaligheid … Om extra sterk in je schoenen te staan word je voor deze stages per twee gekoppeld aan één stageklas. En natuurlijk word je weer intensief begeleid door ons. Het wordt sowieso een héél leerrijke ervaring.

In periode drie en vier loop je nog individueel stage in een andere klas of school.

Reflectie is de motor tot het verwerven van de nodige basiscompetenties en attitudes als leerkracht. Tijdens de sessies leertrajectbegeleiding, individueel of in kleine groep, helpt je leertrajectbegeleider je reflectievermogen verder te ontwikkelen. We maken hierbij gebruik van de reflectiemethodiek Wanda, een waarderende praktijkanalyse. Je leert terugblikken op eigen ervaringen in je stage en initiatieven nemen om je handelen te optimaliseren. Door te reflecteren kun je je eigen stijl onderkennen, ontwikkelen en zicht krijgen op je sterke en zwakke punten.

De projectweken gaan meestal vooraf aan een stageperiode. Tijdens zo’n projectweek bereiden wij je dan ook telkens voor op je volgende stage. Hierbij focussen we steeds op een ander aspect van het lesgeven in de kleuterklas. Wat je tijdens de projectweken leert kan je dus onmiddellijk uitproberen tijdens je stage.

1. Muzisch in de stad
2. Differentiatie
3. Internationalisering
4. Leefwereld van de kleuters
5. Prentenboeken

Hoe ga je om met leer- en ontwikkelingsmoeilijkheden bij kinderen? Hoe vang je hen op bij verlies of verdriet? Je verkent heel wat mogelijkheden om in te gaan op extra zorgvragen van kleuters en leerlingen. Uiteraard staan we ook stil bij samenwerking met collega’s, ouders en externen in functie van de zorgvraag van een kind.

We streven een vloeiende overgang na van de derde kleuterklas naar het eerste leerjaar. Dit doen we zowel op pedagogisch-didactisch, als op organisatorisch vlak. We onderzoeken de eigenheid van 5-6-jarige kinderen. Je verwerft inzichten en vaardigheden in de methodieken van ontluikend en aanvankelijk lezen en schrijven, ontluikend en aanvankelijk rekenen en school(on)rijpheid. Tijdens de workshops maken jullie kennis met specifieke werkvormen en didactische materialen die de leerprocessen kunnen ondersteunen.

In het opleidingsonderdeel ‘Interprofessioneel samenwerken in Educatie’ word je een week lang ondergedompeld in de sfeer, cultuur en dialoog van interprofessioneel samenwerken. Zo werk je bijvoorbeeld samen met collega-studenten uit de opleiding Pedagogie van het Jonge Kind of Orthopedagogie.

Kijk over de grenzen van je eigen vakgebied heen en ervaar dat we het fundament van onze beroepsidentiteit delen: het kind, de jongere centraal stellen!

In dit vak verruim je jouw maatschappelijk bewustzijn en versterk je jouw burgerzin. Je gaat hiervoor 35 uur meedraaien in een organisatie die zich richt op kwetsbare doelgroepen. In dit engagement oefenen we onze leiderschaps-, communicatie en teamwerkvaardigheden en -attitudes.

Vakbeschrijving nog niet beschikbaar.

In dit opleidingsonderdeel laat je het klasniveau even achter je en mag je je verdiepen in het ruimere schoolniveau. Wat zijn de kenmerken van en voorwaarden voor een sterk schoolbeleid? Wat verstaan we onder ‘de katholieke dialoogschool’? Hoe verloopt een doorlichting door de onderwijsinspectie? Hoe pakken ze onderwijs aan in methodescholen of in andere landen? Als sluitstuk van dit opleidingsonderdeel en de opleiding in zijn geheel mag je al deze inspiratie vertalen naar jouw ideale basisschool.

In dit opleidingsonderdeel ga je aan de slag met een authentieke praktijksituatie. Je voert in samenwerking met het werkveld een praktijkonderzoek uit om deze situatie te optimaliseren. Je zet hiervoor je samenwerkingsvaardigheden, zelfsturing en onderzoekende houding in.

Stage in het derde jaar bestaat uit twee grote delen.

In het eerste deel ligt de nadruk op de overgang tussen kleuterschool en lagere school. Je gaat twee weken in co-teaching met een medestudent, één week in de derde kleuterklas en één week in het eerste leerjaar. Daarna volgt nog een week individuele stage in de derde kleuterklas. Een alternatieve stage geef je vervolgens, zelf vorm: in functie van je bachelorproef, eigen interesses (methodeschool, zorg, GON, …), of om de nodige competenties te verwerven in de derde kleuterklas of het eerste leerjaar als de eerste stage minder vlot verliep.

Het tweede luik van de stage is de zelfstandige eindstage. Gedurende zes weken neem je zelfstandig de klas over. Deze stage bereidt je voor op de overstap naar het werkveld.

Vakbeschrijving nog niet beschikbaar.

De projectweken gaan meestal vooraf aan een stageperiode. Tijdens zo’n projectweek bereiden wij je dan ook telkens voor op je volgende stage. Hierbij focussen we steeds op een ander aspect van het lesgeven in de kleuterklas. Wat je tijdens de projectweken leert kan je dus onmiddellijk uitproberen tijdens je stage.

1. Startklare leerkracht
2. Muzisch gemixt